Energia dla wsi
25 stycznia 2023 r. wystartowała pierwsza edycja programu „Energia dla wsi”, w ramach którego o dofinansowanie na instalacje OZE ubiegać będą mogli się rolnicy i spółdzielnie energetyczne. Dzięki realizacji programu zwiększy się dostępność inwestycji OZE dla rolników oraz wszystkich zainteresowanych współpracą w ramach spółdzielni energetycznych. Taka forma sprzyjać będzie odnoszeniu korzyści przez polską wieś, takich samych jakie są udziałem m.in. przedsiębiorstw energetycznych, które realizują inwestycji OZE.
Oznacza to dodatkowe dochody dla rolników i jednocześnie obniżenie kosztów pozyskania energii przez mieszkańców obszarów wiejskich.

CEL PROGRAMU
Program przyczyni się do osiągnięcia celów ramowych dotyczących klimatu i energetyki określonych na poziomie krajowym oraz celów długoterminowych określonych w Porozumieniu Paryskim. Wskaźnik osiągnięcia celu:
1) Zmniejszenie emisji CO2 – planowana wartość wskaźnika osiągnięcia celu wynosi co najmniej 260 000 Mg/rok, w tym: dla bezzwrotnych i zwrotnych form dofinansowania – co najmniej 260 000 Mg/rok
2) Ilość wytworzonej energii ze źródeł odnawialnych – planowana wartość wskaźnika osiągnięcia celu wynosi co najmniej 450 000 MWh/rok, w tym:
dla bezzwrotnych i zwrotnych form dofinansowania – co najmniej 450 000 MWh/rok
3) Dodatkowa zdolność wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych – co najmniej 90 MW, w tym dla bezzwrotnych i zwrotnych form dofinansowania – co najmniej 90 MW.
BUDŻET
Budżet na realizację celu programu wynosi do 1 000 000 tys. zł w tym:
– dla zwrotnych form dofinansowania – do 515 000 tys. zł
– dla bezzwrotnych form dofinansowania – do 485 000 tys. zł.
TERMINY
Program realizowany będzie w latach 2022 – 2030, przy czym:
1) zobowiązania (rozumiane jako podpisywanie umów) podejmowane będą do 31.12.2028 r.;
2) środki wydatkowane będą do 31.12.2030 r.
Nabór wniosków odbywa się trybie ciągłym, do wyczerpania dedykowanej puli środków.
DLA KOGO
Beneficjentem programu może być:
1) spółdzielnia energetyczna lub jej członek, w rozumieniu ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2022 poz. 1378, z późn. zm.).
2) powstająca spółdzielnia energetyczna – spółdzielnia w rozumieniu ustawy z dnia 16 września 1982 r.
– Prawo spółdzielcze (Dz. U. z 2021 r. poz. 648, z późn. zm.) lub spółdzielnia rolników w rozumieniu ustawy z dnia 4 października 2018 r. o spółdzielniach rolników (Dz. U. poz. 2073), której przedmiotem działalności jest wytwarzanie energii elektrycznej lub biogazu, lub ciepła, w instalacjach odnawialnego źródła energii i równoważenie zapotrzebowania energii elektrycznej lub biogazu, lub ciepła, wyłącznie na potrzeby własne spółdzielni energetycznej i jej członków, która zamierza ubiegać się o umieszczenie jej danych jako spółdzielni energetycznej w wykazie, o którym mowa w art. 38f ust. 2 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. z 2022 poz1378, z późn. zm.).
3) Rolnik. osoba fizyczna, jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej oraz osoba prawna, która w ramach działalności rolniczej7, prowadzonej przez okres co najmniej 12 miesięcy prowadzi:
a) gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, położone w ramach zabudowy zagrodowej w rozumieniu przepisów o ochronie gruntów rolnych i leśnych lub
b) dział specjalny produkcji rolnej.
W przypadku osoby fizycznej, gdy instalacja OZE będzie służyła prowadzeniu działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania energii z odnawialnych źródeł energii, beneficjentem programu może być rolnik z zarejestrowaną daną działalnością.
KOSZTY KWALIFIKOWANE
1) okres kwalifikowalności kosztów od 01.01.2022 r. do 30.09.2030 r., w którym to poniesione koszty mogą być uznane za kwalifikowane;
2) koszty kwalifikowane:
a) koszty związane z przygotowaniem inwestycji kwalifikuje się do wysokości nieprzekraczającej 10% sumy kosztów kwalifikowanych inwestycji,
b) koszty związane z zarządzaniem inwestycją kwalifikuje się do wysokości nieprzekraczającej 10% kosztów kwalifikowanych inwestycji,
c) koszty nabycia nieruchomości kwalifikuje się do wysokości nieprzekraczającej 10% kosztów kwalifikowanych inwestycji,
d) koszty związane z wartościami niematerialnymi i prawnymi kwalifikuje się do wysokości nieprzekraczającej 20% kosztów kwalifikowanych inwestycji;
3) podatek od towarów i usług (VAT) jest kosztem kwalifikowanym tylko wówczas, gdy jest on faktycznie i ostatecznie ponoszony przez Beneficjenta, a Beneficjent nie ma prawnej możliwości odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego w jakiejkolwiek części, zgodnie z przepisami ustawy o podatku od towarów i usług. Podatek VAT, który można odliczyć, nie może być uznany za kwalifikowany, nawet jeżeli nie został faktycznie odzyskany przez Beneficjenta. Oznacza to, że w przypadkach, gdy Beneficjent może odliczyć podatek VAT, ale rezygnuje z tej możliwości, podatek VAT nie jest kosztem kwalifikowanym.
RODZAJE INWESTYCJI
1) w przypadku inwestycji realizowanych przez rolnika – budowa jednej z poniżej wskazanych instalacji odnawialnego źródła energii o mocy elektrycznej powyżej 50 kW nie większej niż 1 MW:
a) instalacji fotowoltaicznych
b) instalacji wiatrowych
2) w przypadku inwestycji realizowanych przez rolnika, budowa jednej z poniżej wskazanych instalacji odnawialnego źródła energii o mocy elektrycznej powyżej 10 kW nie większej niż 1 MW:
a) elektrowni wodnych,
b) instalacji wytwarzania energii z biogazu rolniczego w warunkach wysokosprawnej kogeneracji o mocy elektrycznej powyżej 10 kW nie większej niż 1 MW i cieplnej powyżej 30 kW i nie większej 3 MW
3) w przypadku inwestycji realizowanych przez spółdzielnię energetyczną lub jej członka lub powstającą spółdzielnię energetyczną, budowa jednej z poniżej wskazanych instalacji odnawialnego źródła energii o mocy elektrycznej powyżej 10 kW nie większej 10 MW:
a) instalacji fotowoltaicznych
b) instalacji wiatrowych
c) elektrowni wodnych,
d) instalacji wytwarzania energii z biogazu lub biogazu rolniczego w warunkach wysokosprawnej kogeneracji o mocy elektrycznej powyżej 10 kW nie większej niż 10 MW i cieplnej powyżej 30 kW i nie większej 30 MW.
4) magazyn energii pod warunkiem zintegrowania ze źródłem realizowanym w ramach inwestycji.
FORMA I WYSOKOŚĆ DOFINANSOWANIA
Formy dofinansowania
1) pożyczka;
2) dotacja.
1) WYSOKOŚĆ DOFINANSOWANIA w przypadku inwestycji realizowanych przez spółdzielnię energetyczną lub jej członka, lub przez powstająca spółdzielnię energetyczną, dofinansowanie zgodnie z poniższą tabelą:
Rodzaj instalacji | Moc instalacji | Dofinansowanie instalacji | Dofinansowanie magazynów energii | |
Procentowy udział w kosztach kwalifikowanych magazynu energii | Maksymalny procentowy udział kosztów kwalifikowanych magazynu energii w kosztach kwalifikowanych źródła energii | |||
Instalacja fotowoltaiczna lub turbina wiatrowa | Powyżej 10 kW do 10 MW | Pożyczka do 100% kosztów kwalifikowanych | Dotacja do 20% | Do 50% |
Biogazownie i elektrownie wodne | Powyżej 10 kW do 10 MW | Dotacja do 45%* kosztów kwalifikowanych i/lub Pożyczka do 100% kosztów kwalifikowanych |
2) WYSOKOŚĆ DOFINANSOWANIA w przypadku inwestycji realizowanych przez rolnika dofinansowanie zgodnie z poniższą tabelą:
Rodzaj instalacji | Moc instalacji | Dofinansowanie instalacji | Dofinansowanie magazynów energii | |
Procentowy udział w kosztach kwalifikowanych magazynu energii | Maksymalny procentowy udział kosztów kwalifikowanych magazynu energii w kosztach kwalifikowanych źródła energii | |||
Instalacja fotowoltaiczna lub turbina wiatrowa | Powyżej 50 kW do 1 MW | Pożyczka do 100% kosztów kwalifikowanych | Dotacja do 20% | Do 50% |
Biogazownie i elektrownie wodne | Powyżej 10 kW do 1 MW | Dotacja do 45%* kosztów kwalifikowanych i/lub Pożyczka do 100% kosztów kwalifikowanych |
Maksymalny poziom dotacji, może zostać zwiększony o:
– 20 punktów procentowych – w przypadku mikroprzedsiębiorcy i małego przedsiębiorcy;
– 10 punktów procentowych – w przypadku średniego przedsiębiorcy
3) dla inwestycji realizowanych w formule „project finance” obowiązuje wymóg udziału środków własnych Wnioskodawcy (z zastrzeżeniem, że środki własne nie obejmują: kredytów bankowych, emisji obligacji, pożyczek właścicielskich, pożyczek udzielonych przez inne podmioty itp.) w wysokości co najmniej 15% kosztów kwalifikowanych inwestycji.